IBM – najstarszy trwający program telepracy

Firma: IBM

Jedna z największych firm informatycznych na świecie, która w 2008 zatrudniała prawie 400 tys. pracowników. Powstała w 1911. IBM zajmuje się usługami konsultingowymi, oprogramowaniem i hardwarem. W 2008 obroty firmy przekroczyły 100 miliardów USD, a dochody sięgnęły do 16,7 miliarda USD

Omawiany okres: 1978-2009

Dlaczego telepraca?: W 1978 IBM przeprowadził badania, z których wynikało, że w najbliższych latach rynek dotknie niedostatek wykwalifikowanych programistów i inżynierów od elektroniki, czyli pracowników, którzy są szczególnie istotni dla rozwoju takich firm jak IBM. Ponadto te same badania wykazały, że ci inżynierowie najczęściej wiążą się z osobami, dla których także ważna jest kariera. Wynikało z tego, że dla tych ludzi istotne jest osiągnięcie równowagi na linii praca-rodzina. Dział HR rozpoczął więc zgłębienie zagadnienia wstawiania terminali do domów pracowników.

Równocześnie w 1979 w jednym z oddziałów IBM w Kalifornii spadały morale załogi, ponieważ programiści nie wyrabiali się z terminami, z powodu trudności z dotarciem na czas do mainframe’a w laboratorium. W odpowiedzi na ten problem, w domach pięciu pracowników zainstalowano terminale.

W tym samym czasie, bez wiedzy menedżerów z Kalifornii, rewolucja odbywała się także na Wschodnim Wybrzeżu, gdzie z podobnych powodów zainstalowano ponad 20 terminali w domach pracowników.

Przebieg wdrożenia: Badania IBM dot. rynku pracowników IT w 1978 oraz spontaniczne programy pracy zdalnej w 1979, przerodziły się w znaczący ruch i w 1983 już 2000 pracowników IBM pracowało z domu. Rozwoju telepracy towarzyszył postęp technologiczny – terminale były zastępowane przez komputery osobiste. Kolejny przełom nastąpił w 1992, kiedy powstał pierwszy laptop IBM Thinkpad.

Na początku lat 90-tych IBM nastawił się na przetrwanie. Na szczycie listy priorytetów ówczesnego dyrektora wykonawczego Lou Gerstnera było obniżenie kosztów i reorganizacja. IBM posiadał lub wynajmował powierzchnie biurowe o powierzchni przekraczającej 17 milionów metrów kwadratowych. Była to kolejna przesłanka do popularyzacji telepracy.

W 1992 interdyscyplinarny zespół  składający się z przedstawicieli sprzedaży, nieruchomości, technologii, finansów i HR zidentyfikowała wszystkie zagadnienia związane z telepracą w IBM. Efektem ich pracy było wdrożenie pierwszego programu pilotażowego w jednym z działów sprzedaży. Trwało to 8 miesiące. W ciągu następnego roku skrócono cykl i wdrożono program w kolejnych czterech oddziałach. Każdy program niósł kolejne doświadczenie i dlatego w 1995 udało się wdrożyć telepracę we wszystkich działach sprzedaży w USA w ciągu zaledwie dwóch tygodni. Po sukcesie w departamencie sprzedaży, program telepracy został rozszerzony o pozostałe jednostki organizacyjne firmy.

W 1995 było już 10 000 pracowników mobilnych w IBM oraz zlikwidowana część powierzchni biurowej. Zwrot z inwestycji osiągnięto już w pierwszym roku. Koszt wdrożenia telepracy wyniósł 41,5 milionów USD, a oszczędności wyniosły 75 mln USD. Z perspektyw IBM to był dopiero początek, bo 3 lata później już 88 000 pracowników pracowało zdalnie!

Efekty:

• Od 1995 IBM zredukował powierzchnię biurową o ponad 7 milionów metrów kwadratowych, z tego ponad połowa to były nieruchomości należące do IBM, które zostały sprzedane z 1,9 miliarda USD. Coroczne oszczędności na najmie w USA wyniosły 100 mln USD i przynajmniej tyle samo w Europie.
• W 2009 40% z 386 tys. pracowników ze 173 krajów nie posiadała biura.
• Między 1990 a 2005 IBM uniknął emisji prawie 9 milinów ton sześciennych CO2 dzięki pracy mobilnej poprzez oszczędność 17,2 miliarda kWh elektryczności.
• Na samej energii w 2005 zaoszczędzono 22,9 mln USD
• W 2007 w samych Stanach Zjednoczonych program pracy z domu umożliwił ograniczyć zużycie paliwa pracowników IBM o 5 milionów galonów, a to sprawiło, że nie zostało wyemitowane do atmosfery 450 tys. ton CO2

Komentarz: Zarówno początki programu telepracy, jak i jego ewolucja są imponujące. Pragnę zaznaczyć, że pierwsze doświadczenia IBM z pracą zdalną zdobył jeszcze pod koniec lat 70-tych XX wieku, czyli kiedy technologia była znacznie mniej przystosowana do pracy mobilnej. Efekty programu telepracy w IBM także robią wrażenie. Zauważmy, że do telepracy IBM popchnęła na początku inicjatywa samych pracowników, która była poparta badania naukowymi. Ale dopiero zaangażowanie kierownictwa pozwoliło rozwinąć telepracę w IBM do takiego poziomu. Mimo, że IBM to była i jest czołowa firma technologiczna na świecie, to wdrożenie telepracy w latach 70-tych i 80-tych było dla nich trudniejsze niż wdrożenie programu pracy zdalnej obecnie przez firmy spoza branży IT. Technologia od tamtej pory tak się rozwinęła, że każde przedsiębiorstwo może śmiało wdrażać telepracę. Potwierdza to jedynie smutny fakt, że nie technologia jest barierą, lecz mentalność kierownictwa.

Źródła:
http://www-01.ibm.com/industries/government/ieg/pdf/working_outside_the_box.pdf
http://pl.wikipedia.org/wiki/International_Business_Machines_Corporation