Ty też możesz założyć firmę!

Felieton Filipa Wardzińskiego, eksperta Zdalniej.pl

Osiem lat temu miałem wypadek i wylądowałem na wózku inwalidzkim. Dzięki wsparciu rodziny i przyjaciół mimo niepełnosprawności ukończyłem studia informatyczne. Profil studiów nie uchronił mnie przed przeciwnościami, jakie młody człowiek spotyka na rynku pracy i zasiliłem szeregi bezrobotnych absolwentów. Postanowiłem się nie poddawać i zdecydowałem się założyć własną firmę. Wówczas nie zdawałem sobie sprawy, że własny biznes to duże ryzyko, a w przypadku osoby niepełnosprawnej ryzyko podwójne.

Jak uzyskać dofinansowanie z PFRON na rozpoczęcie działalności gospodarczej?

Sposób otrzymywania bezzwrotnej dotacji dla osoby niepełnosprawnej jest regulowany zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 października 2007 r. w prawie przyznania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej (treść po zmianach do przeczytania tutaj.) Zależnie od miejsca zameldowania konkretne zasady przyznawania środków się różnią, choć ogólne zasady pozostają takie same. Przede wszystkim należy wypełnić wniosek Wn-O, kosztorys przedsięwzięcia, wykaz na co mają być przeznaczone środki od PFRON oraz inne wymagane dokumenty. Czasem potrzebny jest również biznesplan. Całość można przygotować i wypełnić w ciągu 1-2 dni.

Niepełnosprawni mogą liczyć na piętnastokrotność średniego wynagrodzenia, czyli w czerwcu 2011 można było liczyć nawet na 52 tys. zł!

Trzeba być jednak świadomym kilku rzeczy:

• złożenie wniosku nie gwarantuje otrzymania środków z PFRON,
• wnioskodawca ma 30 dni na wydanie całej kwoty dofinansowania,
• firmę należy prowadzić przez co najmniej 24 miesiące (jeśli zamkniesz lub zawiesisz ją szybciej będziesz musiał zwrócić całą kwotę dofinansowania),
• istnieje cała lista ograniczeń, mówiąca na co nie możesz wydać tych pieniędzy.

Procedura przyznawania środków z PFRON jest zbliżona do procedury uzyskania środków na rozpoczęcie działalności dla osoby bezrobotnej. Jedną z cech wspólnych jest długie oczekiwanie na decyzję, co uniemożliwia założenie firmy (możesz założyć działalności dopiero po decyzji ws. dofinansowania, bo w przeciwnym wypadku przekreślisz swoje szanse). Ja czekałem na decyzje i środki 5 miesięcy. Niektórym przedsiębiorcom wiąże to ręce, jeśli dofinansowanie jest nieodzowne do rozpoczęcia biznesu. Należy jednak okres oczekiwania wykorzystać jak najefektywniej np. szukając klientów, robiąc stronę internetową, pozyskując i negocjując z dostawcami.

Szkolenie z przedsiębiorczości. Dlaczego nie e-learning?

Po złożeniu wymaganych dokumentów spotkałem się z pierwszym nieracjonalnym wymogiem, który przekreśliłby moje dalsze starania na dofinansowanie. Otóż wszyscy beneficjenci środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej w Bydgoszczy byli zobowiązani odbyć dwutygodniowe szkolenie z przedsiębiorczości. Nie posiadałem możliwości, by docierać na miejsce szkolenia przez 10 dni roboczych z rzędu. Na szczęście istniała furtka w przepisach, która umożliwiała zwolnienie z tego szkolenia w razie udokumentowania odpowiedniej wiedzy. Ostatecznie skończyło się na jednym spotkaniu. Na przyszłość polecam urzędnikom przedstawianie jako alternatywy realizacji szkoleń e-learningowych przygotowanych przez Państwową Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, których lista znajduje się tutaj.

Jako bonus za odwagę tracisz rentę socjalną

Podczas rozmowy z urzędnikami poradzono mi, bym zdecydował się na opłacanie pełnych składek ZUS, ale częściowo refinansowanych z PFRON. Początkowo myślałem o stawce preferencyjnej dostępnej dla wszystkich przedsiębiorców, ale przekonało mnie to, że stawka preferencyjna jest przyznawana tylko na okres dwóch lat, a refundacja składek ZUS jest nieograniczona czasowo, a w obu wypadkach stawki składek były zbliżone.

Jak się okazało był to duży błąd. Wypłata renty socjalnej jest zawieszana w momencie, gdy przychód przekroczy 30% przeciętnego wynagrodzenia. Byłem tego świadomy i oczywiście planowałem przekroczyć ten próg, jednak rzeczywistość biznesowa okazała się brutalna. W ciągu pierwszych dwunastu miesięcy działalności gospodarczej tylko trzykrotnie moje przychody przekroczyły ten próg. Czego nie wiedziałem, to fakt, że ZUS uznaje za przychód podstawę do wyznaczania wielkości składek, więc okazało się, że straciłem rentę socjalną, mimo że moje faktyczne przychody nie przekraczały 500 zł miesięcznie.

W praktyce oznaczało to, że nie dość, że co miesiąc musiałem opłacać ZUS, to jeszcze nie otrzymywałem renty. Działalności gospodarczej nie mogłem zawiesić z powodu otrzymanego dofinansowania – gdybym to zrobił musiałbym oddać pełną kwotę dofinansowania. Pełnosprawny przedsiębiorca nie ponosi kosztu alternatywnego, jakim jest utrata renty. Wyszło na to, że jedna instytucja, w tym wypadku PFRON, wspiera odważnych niepełnosprawnych a inna – ZUS, poprzez zawieszenie renty, której wysokość jest bardzo zbliżona do kwoty refundacji, niweluje tą pomoc praktycznie do zera. Czy Państwo właśnie w ten sposób ma zamiar wspierać przedsiębiorczość wśród niepełnosprawnych?

Co powinienem był zrobić?

Najlepszym rozwiązaniem byłoby wybranie preferencyjnych stawek ZUS, ponieważ wówczas podstawa do płacenia składek (utożsamiana przez ZUS z przychodem!) byłaby niższa od progu zawieszającego rentę socjalną. Po dwóch latach należałoby zlikwidować działalność (po tym okresie kończą się preferencyjne składki) i ponownie ją założyć, tym razem z opcją refundowania części składek przez PFRON. Kij ma dwa końce. Okazuje się bowiem, że niepełnosprawny przedsiębiorca, który wybrał preferencyjne stawki ZUS, zamiast refundacji z PFRON, nawet przy milionowych zyskach nie traci prawa do renty socjalnej. Ciekawe są zasady otrzymywania renty socjalnej prawda?

Miejmy jednak nadzieję, że wkrótce nie będzie już potrzeby na takie „manewry”. Od przyszłego roku mają wejść w życie przepisy, które podniosą próg zawieszania renty socjalnej do 70% średniej krajowej, a podstawa wymiaru składek ZUS dla przedsiębiorców oscyluje wokół 60% średniego wynagrodzenia, dzięki czemu niepełnosprawnym przedsiębiorcom nie będzie zawieszana renta socjalna.

Mimo wszystko cieszę się, że założyłem firmę

Choć utrata renty była bolesna i wydawała mi się niesprawiedliwa, to cieszę się, że założyłem firmę. Wiele się nauczyłem, m.in. cierpliwości i załatwiania spraw z urzędami. Obecnie firma dobrze się rozwija i jestem zadowolony, ponieważ znalazłem swoje miejsce na rynku.

Przyszłym przedsiębiorcom chciałbym powiedzieć, że znacznie ważniejsze od uzyskania dofinansowania z PFRON jest dużo samozaparcia i uporu, dobry pomysł na biznes i jeszcze lepsze jego wykonanie. Zachęcam do zapoznania się z poradnikiem „Jak uzyskać dofinansowanie z PFRON na rozpoczęcie działalności gospodarczej”.