22-09-2011
Geneza: Po zakończeniu projektu ECaTT niemiecka firma empirica rozpoczęła jego kontynuację pod nazwą SIBIS, który podobnie jak jego poprzednik był współfinansowany przez Komisję Europejską. W ramach SIBIS powstało wiele raportów m.in. raport o Polsce, przygotowany wspónie z ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku Sp. z o.o.
Metodologia: Raport opiera się na dwóch badaniach ankietowych. Respondentami byli przedstawiciele gospodarstw domowych. Pierwsza ankieta dotyczyła UE15 oraz USA i Szwajcarii, ankietę przeprowadzono metodą CATI (computer aided telephone interview) w okresie 04.-05.2002, a próba wynosiła co najmniej 500 odpowiedzi na państwo (łącznie 11832 odpowiedzi). Druga ankieta dotyczyła 10 krajów, które miały przystąpić do UE w 2005 (w tym Polski) i przeprowadzono ją w styczniu 2003 metodą PAPI (personal aided personal interview), a próba wynosiła conajmniej 1000 odpowiedzi na państwo (w Polsce równo 1000, a łącznie 10379).
Rok publikacji: 2003
Liczba stron: 47 (ale o telepracy jest jedynie fragment na stronach 34-36)
UWAGA. Jeśli szukasz ogólnych informacji o telepracy (pracy zdalnej, e-pracy, teledojazdach) to nie znajdziesz ich tutaj. Opis publikacji zawiera jedynie kluczowe zagadnienia w niej poruszane. Wiele publikacji powtarza te same fakty, dlatego je zebraliśmy i zapraszam do osobnych artykułów, stanowiących zbiorcze podsumowanie prac wiele autorów:
- Definicja telepracy
- Korzyści telepracy
- Bariery i problemy telepracy
- Jakie cechy powinien mieć telepracownik?
- Jakie cechy powinien mieć telekierownik?
Kluczowe zagadnienia poruszane w publikacji:
Autorzy raporty na trzech stronach opisują stan e-pracy w Polsce an tle innych krajów (w raporcie nie jest podana definicja). W ankiecie do przyszłych krajów UE (w tym Polski) w kwestionariuszu znajdują się jednak pytania o telepracę, nie e-pracę. Ankietowany miał być wprowadzony do pytań o telepracę następującymi słowami (wzór ankiety był w języku angielskim, więc nie wiem jak dokładnie przetłumaczono to na polski): „With the help of telephone, fax and computer, many types of work can be done from home. If work results are transferred electronically, this is sometimes called telework.”
Polska była na niższym poziomie, jeśli o wykorzystanie narzędzi telekomunikacyjnych w pracy, niż EU15 oraz USA. Telekooperacja została zdefiniowana jako komunikacja firmy z zewnętrznymi podmiotami za pomocą poczty e-mail, wideokonferencji lub elektronicznej wymiany danych – w Polsce jedynie 17% firm telekooperowała w porównaniu do 38% firm w EU15 i 52% w USA.
W Polsce 5% pracowników pracowało w domu, ale tylko 20% z nich pracowało w domu przynajmniej 1 dzień w tygodniu, natomiast pozostałe 80% jedynie przynosiło pracę z domu do biura, jeśli nie zdążyła się z czymś wyrobić w standardowych godzinach pracy (tzw. telepraca uzupełniająca). W EU15 8% pracowników pracowało w domu – 25% z nich co najmniej 1 dzień w tygodniu, a reszta wykonywała jedynie telepracę uzupełniającą. W przypadku pracy mobilnej polscy pracownicy wypadki jeszcze gorzej na tle Europy – w Polsce pracę mobilną wykonywało mniej niż 1% respondentów, a w EU15 ten odsetek wynosił 4%. W całej Europie sytuacje znacznie lepiej wyglądała, jeśli chodzi o elastyczne godziny pracy (np. praca przez 8 godzin, ale pracownik decyduje, na którą przyjdzie między 8:00 a 10:00) – w EU15 50% pracodawców na to pozwalało, a w Polsce 1/4.
W 2003 w Polsce było niskie zainteresowanie telepracą zarówno po stronie pracodawców, jak i pracowników. Autorzy wskazali za przyczyny wysokie bezrobocie, małą znajomość Internetu oraz mentalność Polaków wykreowaną przez tradycję (przypomnijmy, że podczas gdy panstwa zachodnie zbierały pierwsze doświadczenia z telepracą, w Polsce nadal panował ustrój komunistyczny).
Opinia o publikacji:
Raport SIBIS o Polsce zawiera jedną z pierwszych prób zbadania telepracy nad Wisłą i dlatego ma bardzo dużą wartość poznawczą. Mogę się wypowiedzieć jedynie na podstawie trzech stron z całego raportu, jednak cieszę, że raport ten powstał, ponieważ może on stanowić odniesienie do przyszłych badań nad telepracą w Polsce. Choć same dane z pewnością już się zmieniły, co ukaże choćby publikacja DGA, to widać wyraźnie, że Polska odstaje na tle Europy. Obecnie traktowałbym raport jedynie jako ciekawostkę historyczną i szczerze wątpie, by mógł się on przydać pracownikom lub pracodawcom rozważającym telepracę.
